تفاوت های خُلق و خَلق انسان
بسیاری از عالمان در تعریف اخلاق آنرا از ریشه خُلق دانسته اند و گفته اند آن صفات باطنی و درونی آدمی را گویند بر خلاف خَلق که صفات ظاهری و جسمی را در بر دارد ؛ لذا می توان با مقایسه خُلق با خَلق و بررسی تفاوت های آنها تا حد زیادی به مفهوم و تعریف اخلاق نزدیک شد .
| خَلق (ساختار جسمی و بدن و چهره و نژاد جنسیت) | خُلق (صفات باطنی و امور اخلاقی ) |
1 | امور ظاهری و بیرونی | امور باطنی و درونی |
2 | امور مادّی و جسمی | امور معنوی و روحی |
3 | قابل رویت و مشاهده است (به طور مستقیم ) | قابل دیدن و مشاهده نیست |
4 | قابل اندازه گیری است و واحد اندازه گیری دارد | قابل اندازه گیری نبوده و واحد اندازه گیری ندارد |
5 | ذاتی ، ارثی و خدا دادی است | اکتسابی است |
6 | در اختیار انسان نیست | در حوزه اختیار انسان قرار دارد |
7 | قابل تغییر نیست * | قابل تغییر است |
8 | مورد سئوال و بازخواست قرار ندارد | مورد بازخواست و مؤاخذه قرار می گیرد |
9 | قابل مدح و ذمّ نیست | قابل ستایش یا نکوهش است |
10 | فرسوده شده و فانی است | فرسودگی ندارد و باقی است |
11 | معیار و مبنای انسان بودن انسان نیست | ملاک و معیار انسانیت است |
12 |
|
|
13 |
|
|
14 |
|
|
*گرچه خَلق و ساختار جسمی انسان بدون مقایسه آن با خُلق تغییر می کند ، اما وقتی آنرا با خُلق مقایسه می کنیم دلایل زیر سبب می شود تا آن را غیر قابل تغییر بدانیم :
تغییرات خَلق 1- جبری و غیر ارادی است . 2 – کُند و آرام است . 3 – فقط کمّیّت ها تغییر می کنند . (کیفی و ماهوی نیست ) 4 – نوعی ترمیم و بازسازی صورت می گیرد . 5 – توسط دیگران انجام می شود .